Η συν. Εύα Αντωνοπούλου, κρίθηκε ομόφωνα πειθαρχικά ελεγκτέα, για παράβαση της δεοντολογίας, συμμετέχοντας σε εμπορική διαφήμιση.
Ποινή:
Με ψήφους 3 έναντι 2, επιβλήθηκε η προσωρινή διαγραφή 6 μηνών από τα μητρώα της ΕΣΗΕΑ. Η μειοψηφία πρότεινε την προσωρινή διαγραφή 1 έτους.
Το Πρωτοβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο της Ενώσεως Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών συνήλθε σήμερα Τρίτη, 10 Απριλίου 2012 υπό την προεδρία του προέδρου συν. Γιώργου Κούσουλα και με την παρουσία των τακτικών μελών συν. Αικατερίνης Δουλγεράκη, Ιωάννη Αποστολόπουλου, των αναπληρωματικών μελών συν. Εύας Νικολαΐδου και Στέφανου Αναγνώστου, καθώς και της γραμματέως Μαρίας Χριστοφοράτου, προκειμένου να εκδώσει απόφαση επί της από 01.11.11 αυτεπάγγελτης πειθαρχικής δίωξης του Συμβουλίου κατά της συν. Εύας Αντωνοπούλου.
Το Συμβούλιο έχει την προβλεπόμενη από το άρθρο 18 του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας των Π.Σ. απαρτία, καθώς είναι η δεύτερη κατά σειρά συνεδρίαση για το σκοπό αυτό, αφού στην προηγηθείσα από 03.04.12 συνεδρίαση, δεν υπήρχε η προβλεπόμενη απαρτία.
Σύμφωνα με το άρθρο 18, παρ. 11 του Καταστατικού, 1 η παράταση στην υπόθεση, δόθηκε στις 24.01.12.
Το ΠΠΣ στην 17 η συνεδρίασή του (01.11.11), αποφάσισε την άσκηση πειθαρχικής δίωξης εναντίον της συν. Εύας Αντωνοπούλου, με το ακόλουθο σκεπτικό:
Το ΠΠΣ ασκεί αυτεπάγγελτη πειθαρχική δίωξη κατά της συν. Εύας Αντωνοπούλου, επειδή συμμετείχε στη τηλεοπτική διαφήμιση της οδοντόβουρτσας “Oral B”, καθώς και στη τηλεοπτική διαφήμιση του σαμπουάν “Head & Shoulders”, οι οποίες προβάλλονται σε διάφορες ώρες της ημέρας και από διάφορους τηλεοπτικούς σταθμούς (π.χ. Star channel, Σκάι TV κ.ά.). Η συμμετοχή της αυτή είναι αντίθετη από ότι ορίζεται ρητά στο άρθρο 5, παρ. γ’ του Κώδικα Αρχών Δεοντολογίας, που αναφέρει: «Να μην επιδιώκει και μη δέχεται τη διαφημιστική χρήση του ονόματος, της φωνής και της εικόνας του, παρά μόνο για κοινωφελείς σκοπούς».
Παράβαση του άρθρου 7, παρ. 1, εδ. α’ και θ’ του Καταστατικού και άρθρου 5, παρ. γ’ του Κώδικα Αρχών Δεοντολογίας.
Ο μάρτυρας της εγκαλουμένης, συν. Γιώργος Λαμπράκος, κατέθεσε τα ακόλουθα:
«Όταν ρώτησα τη συν. Εύα Αντωνοπούλου για τη διαφήμιση, μού απάντησε ότι είχε συμφωνήσει πριν γίνει μέλος της ΕΣΗΕΑ. Θεώρησα θεμιτό να συμμετάσχει σ’ αυτήν τη διαφήμιση, εφόσον δεν γνώριζε και δεν την εμπόδιζαν οι διατάξεις του Καταστατικού και του Κώδικα Αρχών Δεοντολογίας της Ένωσής μας.
Είδα τη διαφήμιση το περασμένο καλοκαίρι και τη ρώτησα σχετικά και μού απήντησε ότι τα γυρίσματα του διαφημιστικού, είχαν προηγηθεί πολλούς μήνες πριν.
Κατά την άποψή μου, επειδή με ρωτάτε, εάν κάποιος επιθυμεί να γίνει μέλος της ΕΣΗΕΑ, οφείλει να γνωρίζει και να τηρεί την δεοντολογία».
Ο μάρτυρας της εγκαλουμένης, κ. Κώστας Παπαδιγενόπουλος, (πρόεδρος στο «Ελληνικό Καραβάνι Αλληλεγγύης»), κατέθεσε τα ακόλουθα:
«Την κα. Εύα Αντωνοπούλου τη γνωρίζω αρκετά χρόνια, λόγω του επαγγέλματός της (δημοσιογράφος) και το 2010 το καλοκαίρι, είχε συνοδεύσει το «Ελληνικό Καραβάνι Αλληλεγγύης» σε ταξίδι του στην Αϊτή, προκειμένου το «ΕΚΑ» να βοηθήσει ορφανά παιδιά. Μας είχε ζητήσει να έρθει μαζί μας, αλλά επειδή το ταξίδι ήταν μεγάλο και ακριβό, δεν μπορούσαμε να καλύψουμε τα έξοδα, τα κάλυψε η ίδια. Ταυτόχρονα, η ίδια υιοθέτησε οικονομικά κάποια ορφανά παιδιά από την Αιτή, δίνοντας αρκετά χρήματα.
Σε παρατήρησή μου, ότι ήταν αρκετά τα συνολικά χρήματα, μού είπε να μην ανησυχώ, ότι υπάρχει κάποια διαφήμιση που γίνεται και από την οποία θα εξοικονομήσει κάποια χρήματα. Αυτά μού τα έλεγε το καλοκαίρι του 2010. Τώρα έμαθα ότι απαγορεύεται η διαφήμιση από δημοσιογράφους».
Απολογούμενη ενώπιον του Συμβουλίου, η εγκαλούμενη συν. Εύα Αντωνοπούλου, είπε:
«Να σημειώσω καταρχήν, ότι την περίοδο που δέχθηκα την πρόταση για να κάνω αυτό το διαφημιστικό, δεν ήμουν μέλος της ΕΣΗΕΑ γιατί εκείνο το χρονικό διάστημα δεν είχα συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο για να γίνω μέλος, ενώ δούλευα 10 χρόνια με μπλοκάκι, και δεν γνώριζα αν η διοίκηση του «Σκάϊ» θα με προσλάβει, ώστε να πληρώ τις προϋποθέσεις για να δώσω εξετάσεις στην ΕΣΗΕΑ.
Την αποδέχθηκα την πρόταση, δεδομένης της οικονομικής δυσκολίας και συγκυρίας της κρίσης, που η πλειοψηφία των εργαζομένων αισθάνεται, έτσι κι εγώ, αισθάνομαι μια ανασφάλεια, λόγω της κατάστασης της οικονομικής κρίσης και της ανεργίας, που πλήττει τον κλάδο των δημοσιογράφων.
Δεν γνώριζα την απαγορευτική διάταξη του Κώδικα Αρχών Δεοντολογίας, καθώς δεν ήμουν μέλος της ΕΣΗΕΑ εκείνη την περίοδο. Τώρα πια, που γνωρίζω το Καταστατικό και τον Κώδικα Δεοντολογίας, δεν θα αποδεχόμουν καινούργια πρόταση για διαφήμιση».
Το ΠΠΣ, αφού έλαβε υπόψη τις μαρτυρικές καταθέσεις, την απολογία της εγκαλούμενης και τα λοιπά στοιχεία του φακέλου, αποφαίνεται ως ακολούθως:
Η τήρηση των κανόνων δημοσιογραφικής δεοντολογίας είναι υποχρέωση όλων των δημοσιογράφων, είτε είναι μέλη της ΕΣΗΕΑ, είτε φιλοδοξούν να ενταχθούν στην επαγγελματική μας συνδικαλιστική οργάνωση. Συνεπώς, ο προβαλλόμενος ισχυρισμός της εγκαλούμενης συναδέλφου ότι δεν ήταν μέλος όταν έκανε τη συμφωνία, και αν ακόμη υποτεθεί βάσιμος – παρότι
δεν προσκομίστηκε κανένα στοιχείο– δεν μεταβάλει την παραβατικότητα της συμπεριφοράς της.
Το ΠΠΣ έχει αποφανθεί πως και τα μη μέλη οφείλουν να τηρούν την δεοντολογία και αυτό ισχύει και για την περίπτωση της συμμετοχής σε διαφήμιση (σχετ. υπ’ αριθμ. 7/2006 απόφαση ΠΠΣ).
Ως προς τον ισχυρισμό της, ότι δεν γνώριζε την σχετική απαγορευτική διάταξη του Κώδικα Δεοντολογίας, προφανώς θεωρείται αβάσιμος, καθώς θα είχε ενημερωθεί από σωρεία αντίστοιχων πειθαρχικών αποφάσεων που δημοσιεύονται συχνά στην ιστοσελίδα της ΕΣΗΕΑ. Αλλά και πάλι η άγνοια –αν ισχύει υποθετικά– δεν συγχωρείται.
Ως προς τον ισχυρισμό του δεύτερου μάρτυρός της, πως είχε καλύψει κάποιες δαπάνες για το «Ελληνικό Καραβάνι Αλληλεγγύης», το Εποπτικό Όργανο Δεοντολογίας της ΕΣΗΕΑ, έχει αποφανθεί πως ανάλογοι ισχυρισμοί δεν επηρεάζουν την παραβατικότητα της συμμετοχής σε διαφήμιση. Σχετικά στην από 22.02.12 θέση του σημειώνει:
«Η δημοσιογραφική ιδιότητα συνδέεται άμεσα με το στοιχείο της αξιοπιστίας (ανεξάρτητα από τυχόν αρνητικά φαινόμενα, που σε ορισμένες περιπτώσεις λειτουργούν προς την αντίθετη κατεύθυνση).
Ως εκ τούτου, ο ρόλος του δημοσιογράφου δεν μπορεί να έχει σχέση με διαφημίσεις προϊόντων και υπηρεσιών, που οδηγούν στην εμπορευματοποίηση της αποστολής του. Σχετικά ο Κώδικας Αρχών Δεοντολογίας στο άρθρο 5, παρ. 1, εδ. γ’, ορίζει ότι υποχρέωση του δημοσιογράφου είναι: «Να μην επιδιώκει και να μη δέχεται τη διαφημιστική χρήση του ονόματος, της φωνής και της εικόνας του, παρά μόνο για κοινωφελείς σκοπούς».
Το τελευταίο διάστημα αυξάνουν τα κρούσματα δημοσιογράφων που παραβιάζουν κατάφωρα την ως άνω διάταξη του Κώδικα Δεοντολογίας, διαφημίζοντας προϊόντα και υπηρεσίες. Ακόμη όταν καλούνται ενώπιον των Πειθαρχικών Συμβουλίων, προβάλλουν τον ισχυρισμό πως η διαφήμιση ήταν χωρίς αμοιβή ή ότι διέθεσαν μέρος ή και όλη την αμοιβή τους σε φιλανθρωπικά ιδρύματα.
Ο ισχυρισμός αυτός προφανώς οδηγεί στην καταστρατήγηση της σχετικής απαγορευτικής διάταξης. Υπογραμμίζεται ότι η μόνη επιτρεπτή περίπτωση παρουσίας δημοσιογράφων σε μηνύματα προβολής είναι εκείνη που αφορά άμεσα και αποκλειστικά φιλανθρωπικούς σκοπούς (π.χ. προβολή εκδήλωσης για ενίσχυση φιλανθρωπικού-κοινωνικού ιδρύματος, κατηγορίας ανθρώπων της ανάγκης, ραδιοτηλεμαραθώνια για ασθενείς κλπ.). Ποτέ όμως για διαφήμιση εμπορικού χαρακτήρα με ή χωρίς αμοιβή».
Κατόπιν αυτών, το ΠΠΣ έκρινε ομόφωνα την εγκαλούμενη συν. Εύα Αντωνοπούλου, πειθαρχικά ελεγκτέα, για παράβαση του άρθρου 7, παρ. 1, εδ. α’ και θ’ του Καταστατικού και άρθρου 5, παρ. γ’ του Κώδικα Αρχών Δεοντολογίας.
Ως προς την ποινή, το ΠΠΣ εκτιμά την δήλωσή της πως εφεξής δεν πρόκειται να έχει συμμετοχή σε διαφήμιση και με ψήφους3 έναντι 2, επιβάλει την προσωρινή διαγραφή 6 μηνών από τα μητρώα της ΕΣΗΕΑ. Η μειοψηφία πρότεινε την προσωρινή διαγραφή 1 έτους.
Η απόφαση καθαρογράφηκε την Τρίτη, 08.05.12.
